دنياي پزشكي

 سرسوزن دندان پزشكي يا همان  سرسوزن سرنگ بي حسي يكي از پركاربرد ترين و پر مصرف ترين ابزارها در تجهيزات دندانپزشكي است چرا كه از اذيت شدن بيمار در حين درمان دندان جلوگيري ميكند و همچنين داراي قابليت هايي است كه بدون وجود آن فرايند درمان غير قابل تحمل خواهد شد. با توجه به اهميت اين ابزارها نياز به شناخت آن ها بسيار ضروري است. ما در اينجا مطالبي را براي شما گردآوري كرده ايم كه در مقاله كاربرد سرسوزن دندانپزشكي هر آنچه كه بايد در رابطه با سر سوزن و كاربرد سر سوزن دندانپزشكي بدانيد به شما خواهيم گفت. با ما تا انتها مقاله همراه باشيد.

سرسوزن دندانپزشكي چيست؟

هدف و استفاده از بي حسي، از بين بردن حساسيت و درد در يك ناحيه خاص در دهان است. مواد بي حسي قسمت هاي لازم از دندان و لثه را بي حس ميكنند تا در حين درمان، بيمار دچار درد نشود و درمان به آساني صورت بگيرد. بنابراين براي انجام بي حسي ميتوان آن را با ابزار هاي گوناگون و روش هاي مختلف انجام داد. در دندان پزشكي استفاده از سرنگ و سر سوزن دندان پزشكي جهت بي حسي بسيار اساسي است. سرنگ هاي بي حسي ابزاري هستند كه لوله بي‌حسي و سوزن را براي انجام infiltration بي‌حسي حمل مي‌كنند. 

 ويژگي هاي سر سوزن دندانپزشكي: 

سر سوزن‌هاي دندانپزشكي داراي ويژگي‌هاي گوناگون هستند كه در ادامه مقاله به برخي از آن‌ها مي‌پردازيم:

• كانولا در سرسوزن دندانپزشكي بايد داراي دو سر تيز شده و ديوار بسيار نازك باشد.
• سرسوزن دندانپزشكي بايد داراي پوشش سيليكوني در قسمت سوزن بوده و علت وجود داشتن اين پوشش سيليكوني كاهش سوزش و درد بيمار در هنگام تزريق ميباشد
• از ويژگي هاي ديگر سر سوزن دندانپزشكي قابليت نصب آسان و مناسب بر روي هر نوع گان و سرنگ مخصوص تزريق اشاره كنيم.
• سرسوزن دندانپزشكي داراي نشان‌گرهاي مخصوص جهت شناسايي قسمت تيزي مي‌باشد.
• سوزن سر سوزن‌هاي پزشكي بايد از درجه كيفي بسيار بالايي برخوردار باشد و همچنين از جنس استيل ضد زنگ پزشكي است.
• از ديگر ويژگي‌هاي سرسوزن دندانپزشكي مي‌توان به سوزن سَتَرون شده به وسيله گاز اتيلن اكسايد اشاره كنيم.
• مهم است بدانيد كه سر سوزن‌هاي دندانپزشكي جزو لوازم يك‌بار مصرف بوده و همچنين غير تب‌زا، كاملا استريل شده و سازگار با محيط زيست هستند.
• داروهاي بي‌حسي به كمك سرسوزن دندانپزشكي در اندازه‌هاي گوناگون به راحتي از طريق سرنگ‌هاي مخصوص دندانپزشكي تزريق مي‌شوند.
• سوزن استيل ضد زنگ به همراه پوشش سليكوني سبب ميشود سوزن به راحتي وارد لثه بيمار شده و او احساس درد، ناراحتي و سوزش زيادي نكند. سر سوزن دندانپزشكي به دليل داشتن كپ و همچنين پروتكتور تا زمان مصرف استريل باقي خواهد ماند.
• از ويژگي هاي سرسوزن دندانپزشكي ميتوانيم به اتصال ساده‌ي آن به سر سرنگ بي‌حسي بدون پيچ و بسيار محكم اشاره كنيم.
• نوك تيز سوزن حالت مثلثي شكل دارد از اين رو جهت تيزي آن به راحتي مشخص مي‌شود.
• كاملا استريل و عاري از ميكروب است.

 اجزاي تشكيل دهنده سرنگ دندانپزشكي: 

امروزه در كلينيك‌هاي دندانپزشكي سرنگ‌هايي كه بيشترين استفاده را دارند، فلزي و قابل استفاده مجدد ( در صورتي كه قابل ضدعفوني باشند) هستند اين سرنگ ها از 4 قسمت تشكيل شده اند:

• بدنه سرنگ: بدنه سرنگ از يك شكل تو خالي و استوايي تشكيل شده است كه در داخل آن لوله بي حسي قرار ميگيرد.
• نوك مارپيچ سرنگ: در داخل سرنگ قرار گرفته و سوزن به داخل آن ميرود. نوك مارپيج به سوزن اين اجازه را ميدهد تا به طور كامل و محكم به انتهاي لوله و يا بدنه سرنگ متصل باشد.
• پيستون سرنگ: پيستون از يك طراحي خاصي تشكيل شده است كه قابليت اتصال به درپوش لاسيتكي لوله را فراهم ميكند.
• قسمت بستن: در انتهاي سرنگ يك ناحيه مانند T يا حلقه اي شكل وجود دارد كه در اين قسمت انگشتان دست به صورت تكيه گاه شده و پيستون به بيرون رانده ميشود و مايع بي حسي از آن خارج ميشود.
• آداپتور سرنگ: به قسمت انتهايي، آداپتور سرنگ گفته ميشود.

 قسمت هاي تشكيل دهنده سر سوزن دندانپزشكي: 

سر سوزن دندانپزشكي در سال 1853 به بازار تجهيزات دندانپزشكي عرضه شد. از آن زمان تا به امروز اين سر سوزن ها قوي، نازك، استريل، انعطاف پذير و محكم ساخته شده اند و تنها براي يكبار استفاده براي هر بيمار به كار ميرود. همچنين اين سرسوزن ها در بسته بندي هاي پلاستيكي و استريل شده به فروش ميرسد در نتيجه خطر ابتلا به بيماري عفوني را به شدت كاهش ميدهد.

هدف استفاده از سر سوزن داندنپزشكي رساندن ماده بي حس كننده از كارتريج(كارپول ) به بافت مورد نظر در دندان است. امروزه متداولترين و بهترين مواد مورد استفاده در اين سر سوزن ها آلياژ هاي فلزات پايه مانند: كروم ،نيكل و كبالت است كه اين فلز ها در برابر  خوردگي و حرارت بسيار مقاوم هستند.

سرسوزن دندان دندان پزشكي از 4 قسمت مختلف تشكيل شده است كه عبارتند از:

• نوك سر سوزن يا Bisel: نوك سرسوزن دندانپزشكي با داشتن زاويه به نفوذ بهتر كمك ميكند همچنين سبب كاهش درد نيز ميگردد. نوك سر سوزن ها ميتواند در اندازه هاي سرسوزن بلند Long Needle (با طول 32 تا 40ميلي متر) و سرسوزن كوتاه Short Needle (با طول 20 تا 25 ميلي متر) استفاده مي شوند. پراستفاده ترين قطر داخلي نوك سر سوزن ها معمولا 2/0 ميلي متر و قطر خارجي 4/0 ميلي متر است.
• بدنه سر سوزن: بدنه سر سوزن به طول آن اشاره ميكند. از قسمت مخروطي شكل شروع ميكند و در قسمتي كه در كارتريج نفوذ ميكند تمام ميشود.
• رابط سرسوزن: قسمي است كه سوزن در آن قرار ميگيرد. جنس آن ميتواند از پلاستيك يا فلز ساخته شده باشد.
• قسمت سوراخ سر سوزن: اين قطر داخلي لومن سوزن است. جهت آسپيراسيون و ميزان نفوذ ماده بي‌حسي مهم مي‌باشد.

 كاربرد سرسوزن دندانپزشكي: 

همانطور كه در مطالب بالا اشاره كرديم سرسوزن دندانپزشكي يكي مهم ترين و پركاربردترين ابزار هاي دندانپزشكي است. از اين وسيله جهت تزريق دارو هاي بي حس كننده به منظور ترميم، پركردن، ارتودنسي، ترميم بافت هاي آسيب ديده، خراب شده لثه، ريشه دندان و موارد درماني مهم ديگر استفاده ميشود.

از نكات مهم كه در ارتباط با سرسوزن دندانپزشكي بايد به آن توجه كنيم كيفيت، جنس و برند سر سوزن ها در حين ترزيق دارو است. بايد توجه داشته باشيم كه اگر سرسوزن از كيفيت خوبي برخوردار نباشد بيمار در زمان درمان دندان،  دچار بيماري گشته و درمان به درستي انجام نميشود.

 كاربرد سر سوزن شستشو دندانپزشكي: 

سر سوزن شستشو دندانپزشكي يا كند در حقيقت يك سر سوزن هيپودرميك جهت شستشوي ناحيه جراحي در مواردي مانند: عصب كشي، جراحي دندان، پر كردن و غيره… استفاده ميشود. از مهم ترين ويژگي هاي اين سر سوزن، ميتوانيم به شستشوي داخل كانال ريشه در درمان اندو اشاره كنيم.

به همين علت به آن سر سوزن اندو نيز گفته ميشود. شكل ظاهري اين سر سوزن با ساير سرسوزن هاي به منظور تزريق متفاوت است. سر اين سر سوزن تيز نبوده و به صورت گرد و بسته طراحي و توليد شده است تا در هنگام برخورد با بافت هاي لثه و دندان از آسيب ديدن آن جلوگيري كند.

اين سر سوزن در ابعاد گوناگون و گيج هاي 20 تا 30 در بازار تجهيزات دندانپزشكي به فروش ميرسد. جنس اين سر سوزن استيل ضد زنگ و قسمت دهانه اتصال آن از جنس PVC توليد شده است. سرسوزن اندو به صورت لوئرلاك جهت شسشتوي محل جراحي يا دارو دادن به آن قسمت به سرنگ شستشو متصل ميشود.

همچنين اين مدل از سر سوزن ها نيز به صورت كاملا استريل بسته بندي شده اند دقت داشته باشيد كه در  صورت آسيب ديدگي بسته بندي و آلودگي به هيچ وجه از آن استفاده نكنيد و بهتر است بدانيد اين سر سوزن براي ايمني بيشتر به صورت كند طراحي شده است در نتيجه براي تزريق يا خون گيري اصلا مناسب نميباشد. در آخر بهتر است بدانيد بر روي اين سوزن كاوري به نام كپ وجود دارد كه بعد از باز شدن بسته بندي از ضرب ديدگي نوك سوزن جلوگيري ميكند.

 گيج سر سوزن دندانپزشكي چيست:

گيج واحد اندازه‌گيري قطر سرسوزن دندانپزشكي است. توجه كنيد كه هر چه عددي كه در گيج قرار دارد بالاتر باشد اندازه سر سوزن نازك‌تر مي‌شود. و بالعكس اگر عدد گيج سر سوزن كمتر باشد سر سوزن قطر بيشتري دارد. پس اگر قصد خريد سر سوزن نازك و باريك را داريد، گيج‌هاي بالاتر را بخريد و يا بالعكس و مناسب ترين گيج جهت شستشوي كانال دندان گيج 30 و نوع دو سوراخ مي باشد به علت آنكه دندانپزشك مي تواند سوزن را تا انتهاي كانال هدايت نموده و نسبت به شستشوي ديواره كانال اقدام نمايد.

منبع: 

كاربرد سرسوزن دندانپزشكي