دنياي پزشكي

آمالگام چيست و چه كاربردي دارد؟ امروزه به دليل عدم زيبايي دهان و دندان آمالگام مورد پسند بيماران قرار نگرفته است، اما به دليل مقاومت و ماندگاري بالا و سرعت بخشيدم در ترميم دندان، مورد استفاده قرار ميگيرد. دندان ها بر اثر عوامل گوناگوني مانند استفاده از غذاي هاي سرد و يا خيلي گرم، نوشيدني هاي گوناگون، يا بر اثر دلايل ارثي و حتي رعايت نكردن بهداشت دهان و دندان فردي ممكن است سلامتي خود را از دست بدهند.

و سبب پوسيدگي و شكستي شوند. يكي از سخت ترين و سفت ترين بخش هاي دندان ميناي آن است كه به وسيله آن ميتوانيم مواد غذايي را بجويم و اگر اين قسمت دچار مشكل شوn در جوييدن و حتي نوشيدن دچار مشكل خواهيم شد. با مراجعه به دندانپزشك و بررسي دندان ها او تصميم ميگيرد كه دندان شما را با چه موادي پر كند. آمالگام يكي از بهترين مواد پر كننده براي دندان هاي عقبي بهترين گزينه است. ما در اين مقاله قصد داريم تا به طور كامل در رابطه با آمالگام صحبت كنيم پس در مقاله آمالگام چيست و چه كاربردي دارد؟ همراه ما باشيد.

 آمالگام چيست:

آمالگام معني لغوي ملغمه است كه به منظور آلياژ يا تركيبي از چند عنصر فلزي است. اين عناصر عبارتند از: نقره – جيوه – كمي هم مس. نقره به صورت پودر با در صد خلوص متفاوت است كه هرچه خالص تر باشد كيفيت آمالگام بهتر خواهد بود. اين ماده اكثرا به عنوان يك پر كننده نقره اي دندان استفاده ميشود.

آمالگام نقره اي رنگ بيش از 100 سال است كه به وسيله دندان پزشكان مورد استفاده قرار ميگيرد چرا كه ماندگاري طولاني تر و قدرت بيشتري نسبت به ساير مواد پر كننده دارد. همانطور كه گفتيم اين مواده پركننده داراي مقاومت بالايي ميباشد و به همين دليل، بهترين گزينه براي پر كردن حفره هاي بزرگ دنداني است كه در دندان هاي عقبي ايجاد شده است، قسمتي كه نيروي خيلي زيادي براي جويدن و خرد كردن مواد غذايي لازم است. 

مزاياي آمالگام:

اگر چه اين ماده در حال منسوخ شدن از كاربردهاي دندان پزشكي است مزايا و محاسن زيادي نيز براي دندان دارد كه عبارتند از:

• عملكرد آسان: كار با اين ماده اوليه بسيار آسان است كه در دانشكده هاي دندانپزشكي نيز آموزش داده مي شود. به همين دليل است كه هنوز بسياري از دندان پزشكان شما را ترغيب به پر كردن دندانتان با اين ماده مي كنند.
• سازگار با بزاق: در هنگام درمان يكي از چالش هايي كه دندانپزشكان در پر كردن دندان ها با آن دچار مشكل هستند كنترل كردن جريان بزاق دهن بيمار است. وجود بزاق بر روي كيفيت كامپوزيت دندان بسيار تاثير مي گذارد و مانع از چسبيدن آن به دندان مي شود. اما استفاده از آمالگام مشكلي ندارد. بزاق و خيس شدن آمالگام هيچ تاثيري بر روي كار آن نمي گذارد.
• امكان فشرده شدن: اين قابليت به بهتر پر شدن دندان بيمار كمك مي كند خصوصاً در پر كردن دندان هايي كه داراي فاصله بين دنداني بوده كمك كرده تا بتواند فاصله دندان ها كاملا بسته شده و شياري باز نماند و فاصله اي بين آن نباشد. بنابراين با پركردن آمالگام غذا كمتر لاي دندان ها گير مي كند. همچنين بستن كنتاكت دندان ها با كامپوزيت كاري سخت بوده و احتياج به كار اضافي دارد.
• در دندانپزشكي اطفال: در دندانپزشكي كودكان كنترل بزاق و كنترل حركات كودك براي دندانپزشك سخت است و كار با كامپوزيت نياز به دقت بيشتري دارد. بنابراين در بعضي اينگونه موارد شايد amalgam بهتر باشد.
• جراحي ريشه دندان: در جراحي ريشه دندان كه انتهاي ريشه به طريقه جراحي باز شده و بايد از انتها پر شود چون محيط پر از خون است پر كردن انتهاي ريشه با آمالگام پر مي شود.
• دسترسي سخت : مناطقي از دهان كه دسترسي مشكل است و امكان كار خوب با كامپوزيت نيست، استفاده از آمالگام بهترين گزينه است.
• هزينه ارزان تر : معمولا پر كردن با آمالگام ارزانتر از پر كردن با كامپوزيت دندان است.

معايب آمالگام:

همانطور كه در بخش بالا اشاره كرديم اين ماده نقره اي رنگ در مقابل با كامپوزيت هاي دنداني داراي معايبي نيز ميباشد از جمله اين معايب ميتوانيم به موارد زير اشاره كنيم:

• ظاهر ناپسند: از مهم ترين مشكلات آمالگام اين است كه نقره با گذشت زمان در اثر بزاق دهاني سياه ميشود . همين موضوع يكي از بيشترين علت هاي است كه بيماران درخواست عوض كردن آمالگام با كامپوزيت هاي دنداني در دندان هاي آسياب خود را دارند.
• مضر بودن جيوه: جيوه موجود در آمالگام سمي ميباشد و قابليت تصعيد و تبديل شدن به گاز را دارد.همچنين سم موجود در آن در بدن جذب ميشود و اين به تنها بزرگترين عيب آمالگام محسوب ميشود كه عوارض بدي نيز به همراه دارد.
• فاصله بين آمالگام و دندان: آمالگام با دندان باند چسبيده نميشود.      

آيا آمالگام دنداني ايمن است:

اگر چه آمالگام يك ماده دندان پزشكي ايمن و مرسوم است اما گاهي ممكن است در درون محتواي آن يعني جيوه شما را نگران كند. بهتر است بدانيد زماني كه جيوه با ساير فلزات ديگر تركيب ميشود ماده اي امن و پايدار را به وجود مياورد كه جاي نگراني اي وجود ندارد.

مطمئن باشيد كه مطالعات علمي و معتبر امنيت و ايمني اين ماده دنداني را تاييد كرده و هيچ ضرري براي دهان و دندان ندارد و ميتوان به راحتي با اين ماده بي خطر و موثر حفره هاي دنداني را پر كنيد. همچنين در سال 2017، FDA اعلام كرده است كه پركردن دندان هاي بزرگسالان و كودكان شش سال به بالا با اين ماده بي خطر بوده و محدوديتي خاصي ندارد.

انجمن دندانپزشكي آمريكا (ADA)، مركز پيشگيري و كنترل بيماري‌ها (CDC)، سازمان غذا و داروي ايالات متحده (FDA)، سازمان بهداشت جهاني (WHO) و … همگي به اين نتيجه رسيدند كه بر اساس شواهد علمي گسترده، آمالگام دنداني يك ماده پركننده حفره ايمن و مؤثر است.

مقايسه آمالگام و كامپوزيت:

در ترميم دندان با كامپوزيت برعكس آمالگام فقط قسمت‌هايي از دندان آسيب ديده را تراش ميدهند. در نتيجه حفره ايجاد شده در دندان بسيار كوچك خواهد بود. يكي از مزايا استفاده از كامپوزيت رنگ آن است كه همرنگ بودن مواد كامپوزيت با دندان سبب زيبايي ميشود.

به همين دليل از اين ماده بيشتر در دندان هايي جلويي استفاده ميشود. در مقابل كامپوزيت معايبي نيز دارد. به همين جهت بعضي از دندانپزشكان ترجيح ميدهند در اكثر اوقات از مواد آمالگام استفاده ميكنند. از معايب زير ميتوانيم به موارد زير اشاره كنيم:

كامپوزيت مقاومت در برابر غذاهاي سفت و محكم را ندارد و بعد از گذشت زمان دچار ترك هاي ريز و درشتي ميشوند. همين موضوع باعث ميشود تا از ورود باكتري به داخل دندان و به وجود آوردن پوسيدگي هاي ثانويه در قست هاي داخلي جلوگيري شود. جهت پر كردن دندان هاي آسياب كه وظيفه خرد كردن و جويدن مواد غذايي سفت را دارند، مواد آمالگام بهترين گزينه است.

يكي ديگر از معايب كامپوزيت، تغيير رنگ آن در اثر مصرف مواد غذايي رنگ‌دار از جمله چايي، قهوه، زعفران و … است. البته اين مشكل در همه افراد اتفاق نميوفتد؛ چرا كه استفاده از مسواك و رعايت بهداشت دهان مي‌تواند از تغيير رنگ پركننده كامپوزيتي تا ميزان قابل توجهي جلوگيري نمايد.

به طور كلي نوع ماده پركننده دندان بر اساس ميزان پوسيدگي و محل قرارگيري آن تعيين مي‌شود. پس از ترميم دندان، هر 6 ماه براي بررسي وضعيت دندان‌ها بايد به دندان پزشكي مراجعه شود.

انواع برند آمالگام چيست:

آمالگام‌ ها توسط انواع شركت‌ها و كمپاني هاي گوناگون توليد و به بازار تجهيزات دندانپزشكي عرضه مي‌شوند كه در ادامه به برخي از برندهاي توليد آمالگام ميپردايم:

• سولالوي (Solaloy):

 سولالوي يكي از بهترين برندهاي آمالگام است كه در كشور انگلستان ساخته ميشود. اين ماده داراي استحكام بسيار بالايي ميباشد كه اين جزو مزيت هاي اين ماده است. به همين دليل جهت پر كردن حفره‌هاي بزرگ و ترميم دندان افرادي كه دندان قروچه دارند، اسولالوي بهترين گزينه است.

• آردنت (Ardent Futura Standard):

 برند آردنت يكي از برندهاي اقتصادي است كه ساخت كشور سوئد مي‌باشد، اين ماده مقاومت بسيار بالايي در برابر خوردگي و انبساط دارد. اين آمالگام ساخت كشور استراليا است و مصرف جيوه در اين كشور مشابه با قوانين كشور انگلستان است. قيمت اين برند با توجه به ميزان تركيبات نقره به كار رفته در آن، يكي از مقرون به‌صرفه‌ترين انواع آمالگام به شمار مي‌رود.

• سينالوكس:

(Cinalux) اين برند ايراني داراي كيفيت بسيار خوبي است كه امروزه محبوبيت زيادي در بين دندانپزشكان به دست آورده است.

منبع: 

آمالگام چيست و چه كاربردي دارد